azan12:ปัญหาเงินเฟ้อ

นอกจากปัญหาการเมืองอันน่าเบื่อ น่าอึดอัด มาสร้างความปวดหัวให้แก่เราทุกครั้งที่อ่าน/ฟังข่าวแล้ว ปัญหาเรื่องข้าวของแพงก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่กระทบความมั่นคงทางการเงินของเราอยู่ไม่น้อย อะซานในวงเล็บฉบับนี้ขอคุยเรื่องเงินเฟ้อก็แล้วกัน

หลายๆ คนคงได้ยินคำว่าเงินเฟ้อ (Inflation) มาบ้างแล้ว ไม่จากชั้นเรียนตอนมัธยมปลายก็จากข่าวของพวกนักวิเคราะห์ข่าวพูดกัน เงินเฟ้อเป็นคำที่นักเศรษฐศาสตร์ใช้เรียกปรากฏการณ์ที่ราคาสินค้าโดยทั่วไปสูงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นข้าวแกงหน้าปากซอย ขนมหวานเจ้าประจำ ของใช้ประจำวัน ทยอยกันขึ้นราคาแทบทั้งหมด การขึ้นราคานี้ไม่ใช่ขึ้นเป็นรายสินค้าเฉพาะ แต่เป็นการขึ้นโดยพร้อมหน้ากัน และไม่ใช่ระยะสั้นแน่นอน

หรืออาจจะอธิบายในอีกนัยหนึ่งคือ ค่าของเงินในกระเป๋าของเรามีค่าน้อยลง เช่น เงิน 10 บาทเคยซื้อหนังสือพิมพ์อะซานได้หนึ่งฉบับ จู่ๆ ราคาข้าวของขึ้นราคากันหมด บอกอก็แบกภาระไม่ไหวขึ้นราคาเป็น 20 บาท (แค่สมมติ เพราะบอกอไม่ขึ้นง่ายๆ) เงิน 10 บาทที่เคยซื้อหนังสือพิมพ์อะซานอ่านทุกเดือน ตอนนี้ได้แค่ครึ่งฉบับ (ลำบากตายเลย บอกอไม่แบ่งขายซะด้วย) นั่นสะท้อนให้เห็นว่าค่าที่แท้จริงของเงิน 10 บาท มันลดลง

เรามาดูสาเหตุของปัญหานี้กันดีกว่า สาเหตุของมันนักเศรษฐศาสตร์บอกว่ามีด้วยกัน 2 ทาง จากทางการผลักดันทางต้นทุนการผลิต (cost push) และจากทางความต้องการซื้อ (demand pull) สาเหตุแรกหากเกิดการเพิ่มขึ้นของราคาต้นทุนปัจจัยการผลิตของสินค้าและบริการโดยรวมของประเทศ (เช่น น้ำมัน, ค่าแรง, ค่าเงินสกุลของประเทศลดลง) ผู้ผลิตก็ประสบปัญหาต้นทุนที่แพงขึ้น เพื่อต้องการคงระดับกำไรไว้ที่เดิม ผู้ผลิตจึงผลักภาระนี้ไปยังผู้บริโภค โดยปรับขึ้นราคาสินค้า ในบางอุตสากรรมราคาสินค้าที่เพิ่มขึ้นทำให้แรงงานเรียกร้องค่าจ้างเพิ่มขึ้นอีก เพราะค่าครองชีพหรือสินค้าในชีวิตประจำวันก็ขึ้นราคาจากภาวะเงินเฟ้อด้วย ต้นทุนของผู้ผลิตจึงเพิ่มขึ้นมาอีกด้าน นี่คือเงินเฟ้อที่มีสาเหตุจากทางด้านต้นทุน

ส่วนสาเหตุที่มาจากทางฝั่งผู้บริโภค ความต้องการซื้อสินค้าที่เพิ่มขึ้นอาจมีสาเหตุมาจากการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรอย่างรวดเร็วจนไม่ทันต่อปริมาณสินค้าในตลาด อาจจะเพราะอัตราการเกิดที่สูงขึ้นหรือจากการย้ายเข้ามาของชาติอื่น การเพิ่มขึ้นของความต้องการบริโภคนั้นเกินกว่าที่การผลิตจะตอบสนองได้ทันในเวลาอันสั้น ผู้ผลิตจึงจำต้องปรับราคาสินค้าขึ้นเพื่อให้ปริมาณความต้องการสินค้ากับปริมาณสินค้าที่มีอยู่จริงเท่ากัน

ปัญหาเหล่านี้พอจะทุเลาได้ง่าย หากมันเกิดทีละด้าน แต่กรณีที่พบมันจะเกิดพร้อมๆ กัน เช่น เมื่อเกิดวิกฤติพลังงานพร้อมๆ กับวิกฤติอาหาร ราคาน้ำมันอันเป็นปัจจัยการผลิดทั้งทางตรงและทางอ้อมของสินค้าหลายๆ ชนิดเพิ่มสูงขึ้น หากจะขายราคาเดิมจำต้องลดการผลิตลง ในอีกทางผู้บริโภคเกรงว่าอาหารจะขาดแคลนและราคาสินค้าจะสูงขึ้นอย่างมาก ทำให้เกิดปริมาณความต้องการซื้อที่สูงขึ้น ความไม่สมดุลของจำนวนสินค้าที่ขายในตลาดกับความต้องการซื้อของผู้คน ทำให้ภาวะเงินเฟ้อมีความรุนแรงมาก

โดยทั่วไป คนเราไม่ค่อยสนใจหรอกว่าปัญหาหนึ่งๆ จะมีสาเหตุมาจากอะไรจะสนก็แค่ว่ามันกระทบกับตัวเองยังไง เงินเฟ้อเป็นหนึ่งในปัญหาที่คนไม่ค่อยสนใจหากมันไม่แสดงอาการ แต่คราวใดที่มันแผลงฤทธิ์ผู้ที่ได้รับผลกระทบกลุ่มแรกเลยก็คือ ผู้มีรายได้น้อยและคนจน คนหาเช้ากินค่ำที่มีรายได้ไม่แน่นอนอยู่แล้วมาเจอกับการด้อยค่าลงของเงินในมืออีก อาหารจำนวนเท่าเดิมที่เคยประทังชีวิตก็ไม่อาจยาไส้ได้อีกแล้ว คนที่ทำธุรกิจก็ลำบากเนื่องจากความไม่แน่นอนสูงเกินกว่าจะคาดดะเนรายรับในอนาคตได้ ปัญหานี้จึงส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ต่อการลงทุนและการพัฒนาประเทศ

สิ่งที่อยู่ในวงเล็บของเรื่องนี้ คือปัจจัยที่ทำให้เงินเฟ้อปั่นป่วนมากขึ้นๆ จากทั้งสองด้านที่กล่าวมาแล้วนั้นนั้น ล้วนมีดอกเบี้ยอยู่เบื้องหลัง!

ในฝั่งความต้องการบริโภคที่สูงขึ้นนั้น (demand pull) คือระบบดอกเบี้ยที่แฝงมากับระบบเครดิตการ์ด การซื้อของแบบผ่อน และสินเชื่อเพื่อการบริโภค ระบบตรงนี้สร้างความต้องการซื้อสินค้าที่เกินตัวขึ้นมา จนมันขยายใหญ่เกินกว่ากำลังการผลิตของระบบจะสามารถตอบสนองได้ทัน โดยปกติเงินออมของเราธนาคารจะนำไปในภาคธุรกิจลงทุน ขยายปริมาณการผลิตขึ้น แต่ระบบเครดิตการ์ดนอกจากจะไม่ส่งเสริมการออมแล้วยังไปขโมยเงินในอนาคตมาใช้ก่อน ทำให้เงินที่เป็นสินเชื่อเพื่อการลงทุนในภาคธุรกิจลดลงอย่างฮวบฮาบ ตรงกันข้ามกับยอดความต้องการซื้อที่กลับมีแต่สูงขึ้น ลำพังการขาดหายไปของเงินออมที่ส่งผลต่อการลงทุนในภาพรวมแล้ว การดอกเบี้ยมาใช้ร่วมในระบบนี้ด้วย ทำให้เกิดจำนวนเงินที่เกินเข้ามาในระบบ การสร้างเงินจำนวนนี้เพิ่มเข้ามาส่งผลร้ายต่อระบบเศรษฐกิจ เพราะปริมาณเงินในระบบที่เกินกว่าปริมาณการซื้อขายจริงที่เกิดขึ้น ส่งผลให้เกิดความไม่สมดุลจนทำให้ราคาสินค้าสูงขึ้นและเงินเฟ้อเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

นี่เป็นปัญหาหลักใหญ่ที่ทำให้ระบบเศรษฐกิจอเมริกาต้องเผชิญปัญหาสาหัสในขณะนี้

อย่างไรก็ตามปัญหาเงินเฟ้อเป็นปัญหาที่เราต้องเผชิญตราบใดก็ตามที่เรายังใช้เงินตราที่ไม่ได้มีค่าในตัวมันเอง (ทราบหรือไม่ว่าต้นทุนในการผลิตเงิน1ดอลลาร์หรือ1หน่วยเงินตราใดก็ตาม มีค่าน้อยเหลือเกิน ส่วนต่างตรงนี้แหละที่ผู้พิมพ์เงินได้รับไปอย่างมหาศาล ประเด็นเรื่องนี้ไว้มีโอกาสดีๆ คงได้คุยกัน) เอาละ ในเมื่อเรายังใช้เงินกระดาษกันอยู่ เราจะมีวิธีลดความเสี่ยงจากการสูญเสียกำลังซื้อของเงินในกระเป๋าเราอย่างไร

หากเรามีเงินเก็บและไม่ได้รีบนำมาใช้ในอนาคตอันใกล้ ขอเสนอให้ท่านนำเงินไปลงทุนในกิจการอะไรก็ได้ที่ไม่ขัดต่ออิสลามและให้ผลตอบแทนที่ดี หรือไม่ก็นำไปซื้อทองคำเก็บเอาไว้ แต่ผมแนะนำวิธีแรก เพราะอิสลามส่งเสริมให้เราใช้จ่ายเงิน ไม่ให้เงินคงอยู่ในมือของคนไม่กี่คนและการเก็บเงินไว้นิ่งๆ ส่งผลร้ายต่อระบบเศรษฐกิจมากกว่าการใช้จ่ายมันออกไป ตัวอย่างของนบีมุฮัมหมัดก็ชี้ให้เห็นชัดเลยว่า ท่านไม่ชอบเท่าใดนักที่จะเห็นเงินค้างอยู่ในบ้านท่าน โดยไม่ได้นำออกไปสู่สังคม

ความเลวร้ายของดอกเบี้ยที่ส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจมีอีกมากครับ เอาไว้มาต่อฉบับหน้า อินชาอัลลอฮฺ

ตีพิมพ์ใน หนังสือพิมพ์อะซาน ฉบับที่ 12